Suy thượng thận cấp do mụn nhọt

Người bệnh bị mụn nhọt ở gò má dẫn đến nhiễm trùng máu và rơi vào suy thượng thận cấp, với chỉ số xét nghiệm nhiễm trùng tăng đến 82 lần.

Ông N.T.Y. (66 tuổi, Bình Phước) bị mụn nhọt gây sốt âm ỉ 38.5 độ nên đi bệnh viện địa phương điều trị. Vết thương chưa lành, ông xin xuất viện. Chiều 25/3, sau 3 ngày xuất viện, ông bị sốt trở lại, nôn ói, ăn uống kém, huyết áp chỉ còn 80/50mgHg (bình thường 120/80 mgHg), khó thở, gia đình đưa đến khoa Cấp cứu BVĐK Tâm Anh TP.HCM.

9h đêm, đang trong ca trực, bác sĩ CKI Tôn Minh Trí, khoa Cấp cứu, BVĐK Tâm Anh TP.HCM cùng ê kíp nhanh chóng đỡ ông từ xe hơi lên băng ca trong tình trạng sốt 38.5 độ, huyết áp 70/60 mgHg. Gia đình cho biết ông bị suy thượng thận mạn 8 năm nay. Kết quả xét nghiệm (định lượng pro – calcitionin) cho thấy chỉ số nhiễm trùng máu tăng đến 82 lần ( 4.1 ng/ml so với bình thường dưới 0.05 ng/ml).

Bác sĩ Trí nhận định ông Y. bị nhiễm trùng huyết gây suy thượng thận cấp trên nền suy thượng thận mạn. Ngay lập tức, người bệnh được truyền dung dịch nước muối sinh lý, tiêm hydrocortison (corticosteroid) nhằm điều chỉnh nước điện giải, bổ sung hormone thay thế, theo dõi liên tục.

Khi qua cơn nguy kịch, ông Y. được chuyển đến khoa Hồi sức cấp cứu (ICU) kiếm soát suy thượng thận cấp, xét nghiệm kiểm tra mỗi 4 – 6 giờ để đánh giá tình trạng bệnh, phòng tái phát. Đồng thời, người bệnh được dùng kháng sinh điều trị nhiễm trùng huyết.

Sau 7 ngày, ông Y. khỏe, được chuyển đến khoa Nội tiết – Đái tháo đường tiếp tục theo dõi, điều chỉnh thuốc và đánh giá sức khỏe. Ngày 5/4, ông được xuất viện. Vợ ông sụt sùi: “Lúc ông sốt, khó thở, huyết áp tụt, gia đình sợ xảy ra chuyện chẳng lành. May mắn được bác sĩ BVĐK Tâm Anh TP.HCM cấp cứu kịp thời, điều trị tích cực nên vượt qua nguy hiểm, trở về với gia đình”.

Bác sĩ Tôn Minh Trí cho hay, suy thượng thận cấp là tình trạng thiếu hụt hormone corticoid cấp tính. Hormone này do tuyến thượng thận sản xuất, có vai trò điều hòa chuyển hóa glucose, dị hóa protein, thay đổi chuyển hóa canxi, điều hòa chu chuyển xương, ức chế hệ thống miễn dịch và điều hòa giảm quá trình viê

Các nguyên nhân gây suy thượng thận cấp gồm nhiễm trùng, phẫu thuật tuyến thượng thận, xuất huyết tuyến thượng thận, sau khi dùng thuốc kháng đông, ngừng dùng thuốc corticoid đột ngột, dùng thuốc ức chế tuyến thượng thận hoặc tuyến thượng thận… Người bị suy thượng thận cấp thường có biểu hiện rối loạn tiêu hóa (nôn ói, ăn kém…) tụt huyết áp, tay chân lạnh…

24 giờ đầu tiên sau khi có dấu hiệu suy tuyến thượng thận cấp là giai đoạn nguy hiểm. Tình trạng mất nước, sốt cao, mất tri giác, loạn mạch… có thể xảy ra bất cứ lúc nào. Người bệnh cần được nhập viện theo dõi, tránh tử vong.

Theo bác sĩ Trí, chẩn đoán suy thượng thận cấp thường khó khăn do triệu chứng lâm sàng không rõ ràng, dễ bỏ sót và nhầm lẫn với chẩn đoán trụy tim mạch không rõ nguyên nhân. Trường hợp của ông Y., dựa trên tiền sử bệnh suy thận mạn và các biểu hiện sốt, ăn uống kém, nhiễm trùng từ vết thương… bác sĩ Trí nghĩ ngay đến suy thượng thận cấp và điều trị kịp thời.

Bác sĩ Trí khuyên, người bệnh suy tuyến thượng thận cần tái khám định kỳ với bác sĩ khoa Nội tiết – Đái tháo đường để được chỉ định xét nghiệm, điều chỉnh liều thuốc corticoid phù hợp, tránh rơi vào suy thượng thận cấp. Ngoài ra, người bệnh nên chích ngừa vắc xin dự phòng cúm, phế cầu, tránh các bệnh nhiễm trùng. Khi có vết thương, sốt, chán ăn không rõ nguyên nhân… cần đến bệnh viện để chăm sóc, điều trị đúng cách. Khi điều trị cần tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ để đảm bảo sức khỏe, tránh tình trạng bệnh tái phát ngay sau khi xuất viện.