Phòng ngừa chảy máu cam mùa nắng nóng

Nắng nóng khiến cơ thể tăng nhiệt, mất nước, ảnh hưởng niêm mạc vùng mũi, sung huyết làm cho nhiều người gặp phải tình trạng chảy máu cam.

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi ThS.BS.CKI Nguyễn Thị Thục Như – Khoa Tai Mũi Họng, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM.

ThS.BS.CKI Nguyễn Thị Thục Như – Khoa Tai Mũi Họng, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM cho biết, từ đầu tháng 5 đến nay, có nhiều bệnh nhân đến khám vì bị chảy máu mũi trong thời tiết oi nóng. Đa số là trẻ em trong độ tuổi 7-10 tuổi và người lớn tuổi.

Chị Đỗ Quyên (quận Tân Bình) đưa con gái 7 tuổi đến khám vì tuần qua cháu bị chảy máu mũi 2 lần. Cũng đoán do thời tiết nắng nóng, trường học của bé lại không có máy lạnh nhưng chị vẫn muốn đưa con tới bệnh viện khám cho chắc.

Chị Nguyễn Thu Hồng (quận Gò Vấp) đưa con gái 9 tuổi đến khám vì chảy máu mũi trong lúc bé đang nằm ngủ trưa. Máu mũi chảy ngược vào họng làm bé bị ho sặc. May có bà ngủ kế bên phát hiện sơ cứu cho cháu kịp thời.

Trường hợp khác là ông Phạm Văn Tú, 60 tuổi (quận Phú Nhuận) bị chảy máu mũi vài lần khi đi ngoài đường. Hàng ngày ông phải đi giao hàng giữa trời nắng nhiều giờ liên tục.

Bác sĩ Thục Như cho biết, qua thăm khám cho bệnh nhân không phát hiện bất thường nguy hiểm, chỉ có tình trạng viêm mũi xoang, vẹo vách ngăn kèm theo. Ngoài ông Tú có bệnh nền đái tháo đường, các bệnh nhi đều khỏe mạnh bình thường.

TP HCM và các tỉnh Nam Bộ đang bước vào giai đoạn nóng “kỷ lục” trong năm với nhiệt độ có ngày lên tới gần 38 độ C, giờ cao điểm ngoài trời lên tới 39-40 độ C. Theo bác sĩ Thục Như, đây có thể là nguyên nhân dẫn đến sự tăng nhiệt trong cơ thể, gây mất nước, ảnh hướng đến niêm mạc vùng mũi, sung huyết dễ chảy máu. Trẻ em và người già là những đối tượng bị ảnh hưởng nhiều bởi nắng nóng do miễn dịch yếu, dễ bị viêm mũi xoang và sự thích nghi với điều kiện khắc nghiệt kém.

“Trẻ em trong độ tuổi 7-10 là độ tuổi hoạt động, không có ý thức phòng tránh bệnh tốt, mạch máu mũi mỏng nên dễ vỡ gây chảy máu mũi”, bác sĩ Thục Như nói.

Chảy máu mũi do nắng nóng rất thường gặp trong mùa hè, đặc biệt trên cơ địa người bị viêm mũi xoang và không có gì đáng lo ngại nếu cầm máu tốt. Tuy nhiên, cần chú ý xử trí đúng cách để người bệnh không nuốt phải máu dễ gây nôn hoặc nhầm lẫn với xuất huyết tiêu hóa. Hoặc hít sặc dẫn đến tắc nghẽn đường thở gây viêm phổi hít. (1)

Cách xử trí khi chảy máu cam

Bác sĩ Thục Như hướng dẫn cách xử trí khi chảy máu mũi như sau:

• Người bệnh nên ngồi thẳng, đầu hơi cúi về phía trước.
• Dùng hai ngón tay bóp chặt cánh mũi và thở bằng miệng để ngăn máu chảy ra, máu chảy xuống họng thì nhả ra, không nuốt vì sẽ gây nôn ói.
• Giữ nguyên tư thế này trong khoảng 5 phút để máu trong mũi đông lại.
• Dùng khăn ướt lau máu quanh mũi, chú ý không lau bên trong mũi để tránh chạm vào vị trí đang bị tổn thương khiến máu chảy ra lại.

Lưu ý khi sơ cứu chảy máu cam:

• Người bệnh không nên ngửa đầu ra sau hoặc hít máu vào. Điều này sẽ khiến máu bị chảy ngược nuốt vào dạ dày gây ói, hoặc hít sặc vào phổi.
• Không nên hoạt động ngay sau khi vừa cầm máu, thay vào đó nên ngồi hoặc nằm yên nghỉ ngơi, vài ngày sau đó hạn chế làm việc nặng.
• Không nên đụng chạm vào mũi ngay sau khi vừa cầm được máu để tránh làm chảy máu trở lại.
• Để phòng tránh chảy máu mũi trong những ngày thời tiết nắng nóng, bác sĩ Thục Như khuyên, người dân nên hạn chế ra ngoài trời vào các giờ nắng nóng cao điểm (từ 11 trưa đến 14 giờ chiều).
• Khi đi ngoài đường nên mặc các loại áo chống nắng chuyên dụng, có chức năng chống tia cực tím nhưng mỏng và thoáng mát. Tránh mặc quần áo chống nắng chất liệu dày, bí khiến cơ thể ủ nhiệt dẫn đến sốc nhiệt hoặc chảy máu mũi.
• Hạn chế uống rượu gây kích ứng các mao mạch trong niêm mạc mũi.
• Nhà cửa nên vệ sinh thông thoáng, sạch sẽ

Phòng ngừa chảy máu cam

Đối với trẻ em, để phòng ngừa chảy máu cam mùa nắng nóng, phụ huynh nên cho con uống nhiều nước, nước trái cây, hướng dẫn trẻ tránh nắng khi ra ngoài trời như đội mũ nón, đeo khẩu trang, không đi chân đất. Trong chế độ ăn uống nên tăng cường các loại rau xanh mát như mồng tơi, rau muống, rau dền; hạn chế ăn các thực phẩm nóng như mì ăn liền, đồ chiên rán.

Đối với người già không nên đi lại nhiều ngoài trời nắng, cố gắng uống nhiều nước, dành thời gian nghỉ ngơi. Tăng cường rau xanh và trái cây trong các bữa ăn. Đặc biệt không ngủ trong điều kiện phòng nhỏ, bí.

Chảy máu mũi do nắng nóng không nguy hiểm nhưng chảy máu mũi cũng có thể là triệu chứng của một số tình trạng bệnh tật tiềm ẩn như ung thư, chấn thương hàm mặt, viêm mũi xoang… Vì vậy, người bệnh nên đến bệnh viện thăm khám nếu chảy máu mũi thường xuyên, lặp lại nhiều lần trong 2 tuần để được chẩn đoán và điều trị phù hợp.